Παραβιάζονται σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα; (Μέρος 2°)

Πολλά παράξενα κι ανεπιθύμητα ακούσαμε τον καιρό που πέρασε…

Από τις διακρίσεις στη δυνατότητα πρόσβασης στις Υπηρεσίες Υγείας και την αδυναμία πολλών συνανθρώπων μας να λάβουν την απαραίτητες φροντίδες ή ακόμα και να συντηρηθούν αξιοπρεπώς... μέχρι τις παραβιάσεις της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων, τις «υποδείξεις» για μαγνητοσκόπηση των μαθημάτων στις σχολικές αίθουσες... ακόμη και την επιβολή της εκκλησιαστικής ποινής του «αφορισμού» σε υψηλά πολιτικά πρόσωπα για «αιρετικές» απόψεις (!)…                                                                                                                               
Και πολλά άλλα, που εγείρουν τον προβληματισμό και μας κάνουν να αναρωτιόμαστε «τι μέλλει γενέσθαι»…

 Ένα νέο «πεδίο μάχης» για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του ανθρώπου και του πολίτη φαίνεται λοιπόν να εγκαινιάστηκε το τελευταίο δίμηνο, με αφορμή τις ποικίλες αλλαγές -που γίνονται, φυσικά, για «το δικό μας καλό»…

Τι χρειάζεται λοιπόν τώρα; Όπως έχει πει και ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν (1997-2007), «όλοι γνωρίζουμε ποια είναι τα προβλήματα και όλοι γνωρίζουμε τι υποσχεθήκαμε να επιτύχουμε. Αυτό που χρειάζεται τώρα δεν είναι κι άλλες διακηρύξεις και υποσχέσεις, αλλά δράση για να υλοποιήσουμε τις υποσχέσεις που έχουμε ήδη δώσει».

Οι υποσχέσεις δόθηκαν στο παρελθόν, αλλά η ευθύνη για την υλοποίησή τους βαραίνει πλέον όλους μας… Αν αφεθούμε στην άγνοια και την απάθεια, το μέλλον πιθανόν να μην είναι και τόσο ευοίωνο, και αυτός ο πλανήτης να μην είναι και πολύ ευχάριστος τόπος για να ζει κανείς…

Τι λέτε ότι θα συμβεί, αν επιτρέψουμε να συνοδευτεί η παρούσα κατάσταση από διακρίσεις, επιβολή κακού ελέγχου, τεχνητές απαγορεύσεις και επιβεβλημένη υποταγή στους όποιους φορείς ποικίλων ισχυρών συμφερόντων, των οποίων η δύναμη τροφοδοτείται από τη δική μας απάθεια, παθητικότητα και υποταγή;;;

Η προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μπορεί να επιτευχθεί, και επιτυγχάνεται από άτομα και ομάδες σε όλο τον κόσμο που αναλαμβάνουν δράση. Υπάρχουν ευτυχώς πολλές οργανώσεις που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή στις πρωτοβουλίες τους, όπως είναι η Διεθνής Αμνηστία, ο οργανισμός United for Human Rights (Ενωμένοι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα), κ.ά. Είναι πολύ εύκολο να τις βρει κανείς και να συμμετάσχει στο έργο τους…

Και, ως γνωστόν, «εν αρχή ην η γνώση»… 

Σύμφωνα λοιπόν με το Άρθρο 2, «Κάθε άνθρωπος δικαιούται να επικαλείται όλα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που προβλέπει η παρούσα Διακήρυξη, χωρίς καμία απολύτως διάκριση, ειδικότερα ως προς τη φυλή, το χρώμα, το φύλο, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή οποιεσδήποτε άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, την περιουσία, τη γέννηση ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση».   

                                                                            
Σύμφωνα με το άρθρο 3, «Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία και στην προσωπική του ασφάλεια».

          

Σύμφωνα με το άρθρο 19, «Καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώµης και της έκφρασης, που σηµαίνει το δικαίωµα να µην υφίσταται δυσµενείς συνέπειες για τη γνώμη του και το δικαίωμα να αναζητά, να παίρνει και να διαδίδει πληροφορίες και ιδέες, µε οποιοδήποτε µέσο έκφρασης, και από όλο τον κόσμο».                                                                                                                        (Συμπληρώνοντας, βέβαια, ότι η άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων φέρει «ειδικά καθήκοντα και ευθύνες» και μπορεί να υπόκειται σε ορισμένους περιορισμούς, όταν χρειάζεται, για την προάσπιση των δικαιωμάτων ή της φήμης των άλλων ή για την προστασία της εθνικής ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης ή της δημόσιας υγείας ή της ηθικής. Λαμβάνεται έτσι μέριμνα, ώστε να αποτραπούν μορφές έκφρασης που θεωρούνται προσβλητικές για την κοινωνία, για ομάδες ή ιδιώτες.)

                                                          

    

Και σύμφωνα με το άρθρο 25, «Καθένας έχει δικαίωμα σε ένα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίζει στον ίδιο και στην οικογένειά του υγεία και ευημερία, συμπεριλαμβανομένης της τροφής, του ρουχισμού, της κατοικίας, της ιατρικής περίθαλψης, και των απαραίτητων κοινωνικών υπηρεσιών. Έχει ακόμα δικαίωμα για ασφάλιση σε περίπτωση ανεργίας, αρρώστιας, αναπηρίας, χηρείας, ασφάλιση στη γεροντική ηλικία, όπως και για όλες τις άλλες περιπτώσεις που στερείται της δυνατότητας αυτοσυντήρησης, εξαιτίας περιστάσεων που δεν υπόκεινται στον έλεγχό του. Οι δε μητέρες και τα παιδιά, έχουν δικαίωμα σε ειδική φροντίδα και περίθαλψη». […]

                                                                                                   

Πολλοί θα αναρωτηθούν: «Και τι μπορώ να κάνω εγώ γι’ αυτό;»                                                   

Υπάρχει σίγουρα κάτι που μπορούμε να κάνουμε… 

Πώς μπορούμε να  εφαρμόσουμε το άρθρο 2, για παράδειγμα; Δρώντας εναντίον των διακρίσεων. Επιμένοντας ώστε οι άνθρωποι να έχουν ίση μεταχείριση ανεξάρτητα από το χρώμα, τη θρησκεία ή το φύλο τους. Μιλώντας ανοιχτά κατά αυτών των παραβιάσεων, όπου και όποτε τις βλέπουμε να λαμβάνουν χώρα...                                                                                                                              

Και, θέτοντας σε εφαρμογή το άρθρο 19, ας ενθαρρύνουμε την ελεύθερη διάδοση ιδεών. Ίσως ανακαλύψουμε τότε, ότι οι άνθρωποι μιλάνε πιο εύκολα.             

Να μην παραμένουμε σιωπηλοί όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να τις κάνουμε γνωστές, να γράψουμε, να στείλουμε μια επιστολή διαμαρτυρίας…   

«Η σιωπή», είπε ο Έλι Βίζελ –ο οποίος επιβίωσε από στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί και κέρδισε βραβείο Νόμπελ-, «ενθαρρύνει πάντα τον βασανιστή. Ποτέ τον βασανιζόμενο».      

Οπότε, ας χρησιμοποιήσουμε τους νόμους υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ας μιλήσουμε άφοβα και ας αναλάβουμε δράση. 

Πολλοί άνθρωποι ανά τον πλανήτη -οργανωμένοι ή μη- κάνουν το ίδιο. Δεν είμαστε μόνοι…

[Για το παραπάνω κείμενο αντλήθηκαν στοιχεία από το «ΖΩΝΤΑΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ», που εκδόθηκε από τον Οργανισμό «Ενωμένοι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».]

Παραβιάζονται σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Πόσο σημαντικά είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα; 

Πώς και γιατί απειλούνται σήμερα;

Πολύ πριν υπάρξει ο όρος «ανθρώπινα δικαιώματα», άντρες και γυναίκες αγωνίστηκαν, πολέμησαν και πέθαναν γι’ αυτές τις αρχές.  Στην πραγματικότητα, αυτός ο αγώνας διήρκεσε χιλιάδες χρόνια και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας.

Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι το κορυφαίο έγγραφο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον κόσμο, που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 10 Δεκεμβρίου του 1948, ως αποτέλεσμα των συνεπειών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.  Με τη λήξη  του  πολέμου και τη δημιουργία των Ηνωμένων Εθνών, η διεθνής κοινότητα ορκίστηκε να μην ξανασυμβούν ποτέ στο μέλλον οι αγριότητες και η κτηνωδία  που προκάλεσε αυτός ο φονικός πόλεμος (με την απώλεια εξήντα εκατομμυρίων ανθρώπων!...). Οι ηγέτες του κόσμου αποφάσισαν να συμπληρώσουν τον  Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών με ένα οδικό χάρτη που θα εγγυάτο τα δικαιώματα για όλους τους ανθρώπους παντού στον κόσμο.  (https://www.amnesty.gr/universal-declaration-of-human-rights)

Τι είναι λοιπόν τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Στην ουσία, είναι η βάση για ό, τι οι άνθρωποι αγαπούν στον τρόπο ζωής τους. Όταν αυτά παραβιάζονται, δεν είναι δυνατό να επιτύχει κανείς ευτυχία που να διαρκεί, γιατί δεν υπάρχει προσωπική ασφάλεια, δεν υπάρχει ελευθερία, δεν υπάρχουν ευκαιρίες. Έτσι λοιπόν, εδώ και δεκαετίες, όλοι οι λαοί έχουν αναγνωρίσει τη θεμελιώδη σημασία τους και έχουν υψώσει τη φωνή τους για να τα υπερασπιστούν.

Ωστόσο, η θλιβερή πραγματικότητα είναι ότι σε πολλές περιοχές του κόσμου και σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται πληθώρα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην πραγματικότητα και το ιδανικό της τήρησής τους. Αν και το μήνυμά τους είναι ξεκάθαρο, πολλές χώρες και πολλοί άνθρωποι (ηγέτες αλλά και απλοί πολίτες) κωφεύουν…

Και πέρα από τις γνωστές μέχρι τώρα παραβιάσεις (είναι γνωστό ότι σε κάθε σχεδόν χώρα της Γης κάποιο τμήμα του πληθυσμού υποφέρει από κακομεταχείριση ή/και βασανιστήρια, παράνομη μετακίνηση, πείνα, αδικία, διακρίσεις, ανελευθερία, κ.λπ.), σήμερα ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια καινούργια πραγματικότητα.

Στις 11 Μαρτίου του 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε την ασθένεια από τον ιό COVID-19 ως παγκόσμια πανδημία. Προκειμένου να προστατευτεί η δημόσια υγεία και να διαφυλαχθεί το θεμελιώδες δικαίωμα και αγαθό της ζωής, ελήφθησαν (δικαιολογημένα) μέτρα και αναγκαίοι περιορισμοί στην απόλαυση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπως του κατ’ οίκον περιορισμού και της απομόνωσης (καραντίνας) που περιορίζουν την ελευθερία κίνησης και μετακίνησης, του δικαιώματος στη συνάθροιση, και πολλών άλλων…

Σαφώς και η προστασία της δημόσιας υγείας σε τέτοιες περιστάσεις είναι διαχρονικά και κατ' ανάγκην συνυφασμένη με τον περιορισμό κάποιων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικών ελευθεριών, που θεωρούνται θεμελιώδη σε ένα κράτος δικαίου.

Από την άλλη πλευρά όμως, τώρα θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα -όπως της μη διάκρισης, της διαφάνειας, της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της εργασίας, της εκπαίδευσης, της εξασφάλισης ιδιωτικού απορρήτου και τόσων άλλων, ώστε να μην παγιωθούν δυσάρεστες καταστάσεις ελέγχου και υπερεξουσίας…

Γι’ αυτό και πολλοί ειδικοί επί του θέματος έκαναν έκκληση για τη διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία είναι σε πλήρη συμφωνία με το αντίστοιχο κάλεσμα της Ύπατης Αρμοστού του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μισέλ Μπατσελέτ, που κατ’ επανάληψη έχει ζητήσει «τα μέτρα που λαμβάνουν οι διάφορες χώρες για να ανασχέσουν την επιδημία του κορονοϊού να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να είναι αναλογικά προς τον εκτιμώμενο κίνδυνο».

«Μέτρα έκτακτης ανάγκης μπορεί να είναι απαραίτητα προκειμένου να ανταποκριθούμε σε αυτή την έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας. Αλλά μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν είναι μια λευκή επιταγή ώστε να αγνοήσουμε τις υποχρεώσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε η Μπατσελέτ. (Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

 

Ποιος θα αντιμετωπίσει αυτή την πρόκληση και θα εξασφαλίσει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα τηρούνται, και ότι δεν θα αποτελέσει η παρούσα κατάσταση την αφορμή για νέες παραβιάσεις και για παγίωση ανεπιθύμητων συνθηκών στη ζωή -και μετά τη λήξη της έκτακτης αυτής ανάγκης;

Το θέμα λοιπόν δεν είναι μόνο να ακουστούν και να εισακουστούν οι παραπάνω δηλώσεις. Γιατί το πραγματικό πρόβλημα, πέρα από τα συμφέροντα ισχυρών, ηγεσιών, κ.λπ., είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τα 30 άρθρα που αυτή περιλαμβάνει. Δεν γνωρίζουν δηλαδή ποια είναι τα δικαιώματά τους και ότι έχουν και οι ίδιοι την ευθύνη να τα προστατεύουν… Κατά συνέπεια, υφίσταται μεγάλο χάσμα μεταξύ της διατύπωσης των στόχων της Διακήρυξης και της επίτευξής τους…

Τι χρειάζεται να γίνει; 

Η απάντηση ξεκινά με την εκπαίδευση και τη γνώση, γιατί μόνο όταν οι άνθρωποι γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους μπορούν να απαιτούν την τήρησή τους τόσο για τους ίδιους όσο και για τους άλλους. Αυτές οι αρχές, όταν κατανοηθούν, μπορούν να αποτελέσουν τον φάρο που θα οδηγεί τους ανθρώπους προς την επιτυχημένη συνύπαρξη και συνεργασία.

Ας εκπαιδευτούμε λοιπόν στα Ανθρώπινα Δικαιώματά μας! 

 Άρθρο 13 1. Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα να κυκλοφορεί ελεύθερα και να επιλέγει τον τόπο διαμονής του στο εσωτερικό ενός κράτους.

[Για το παραπάνω κείμενο αντλήθηκαν στοιχεία από το «ΖΩΝΤΑΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ», που εκδόθηκε από τον Οργανισμό «Ενωμένοι για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα».]