Θα σας πω μια ιστορία...

Είναι αρχές Νοέμβρη... Σήμερα οι μαθητές δεν έχουν μάθημα, γιατί είναι η καθιερωμένη μέρα που οι καθηγητές τους βρίσκονται στο σχολείο για να συζητήσουν διάφορα θέματα σχετικά με τα παιδιά, να προγραμματίσουν τις δραστηριότητες του σχολείου, και γενικώς να συν-εργαστούν...

Μια παρέα φίλων συμμαθητών (γύρω στα 14-15), αποφασίζουν να περάσουν τη μέρα τους πηγαίνοντας για ψάρεμα. Πρωί πρωί παίρνουν το λεωφορείο και τα σύνεργα του ψαρέματος -για πρώτη φορά μόνοι τους- και πηγαίνουν σε μια γειτονική περιοχή όπου έχουν ξαναπάει με τους πατεράδες τους...

Τα παιδιά ψαρεύουν με τις ώρες, απολαμβάνοντας μια εμπειρία «ενηλικίωσης» σχεδόν! 

Δίπλα στους γονείς τους έμαθαν τις τεχνικές και τα μυστικά του ψαρέματος και τώρα πια είναι ικανοί να το κάνουν μόνοι τους! 

Η ευχαρίστηση και η ικανοποίηση των νεαρών ψαράδων είναι στα ύψη! Οι χαρούμενες φωνές, τα γέλια τους και ο ενθουσιασμός τους θερμαίνουν τον ψυχρό φθινοπωρινό αέρα! 

Λίγο η «τύχη του πρωτάρη» και πιο πολύ η θετική τους διάθεση, και η ψαριά τους είναι πλούσια! Πανευτυχείς παίρνουν τον δρόμο της επιστροφής, μιλώντας στο λεωφορείο για τις γκάφες και τις επιτυχίες στο πρώτο τους ψάρεμα. 

Καθ' οδόν, βλέπουν ότι το σχολείο τους είναι ακόμη ανοικτό... Τα παιδιά αποφασίζουν να κατέβουν εκεί και να κάνουν έκπληξη στους καθηγητές τους. Τους δείχνουν την ψαριά τους και εισπράττουν τον θαυμασμό και την επιβράβευση! Μάλιστα, καθαρίζουν τα ψάρια στο εργαστήριο Φυσικής του σχολείου -με την άδεια των καθηγητών τους, βεβαίως-βεβαίως- και δίνουν μερικά και σ' αυτούς.

Όλοι γυρνούν στο σπίτι πανευτυχείς από την εμπειρία τους και από το μοίρασμά της! 

Όχι, δεν την επινόησα αυτή τη μικρή, απλή ιστοριούλα! Δεν φρόντισα να την επενδύσω με λογοτεχνικά τερτίπια, γιατί η απλότητα μιλάει καλύτερα από μόνη της...

Μεταφέρω αυτά (sic) που μου εξιστόρησε ένας αγαπημένος φίλος που εδώ και πολλά χρόνια ζει και εργάζεται στο Μπέργκεν, στη Νορβηγία. Τα παιδιά του, γνήσια ελληνόπουλα κατά τα άλλα (και δη κρητικόπουλα...), έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει εκεί -άρα ακολουθούν το Νορβηγικό εκπαιδευτικό σύστημα από τα γεννοφάσκια τους. 

Η περιγραφή του με έκανε να πλάσω αυτή την εικόνα, που τόσο πολύ αντανακλά και το δικό μου όραμα για την εκπαίδευση των παιδιών μας! 

                     Τα ερωτήματα αναδύθηκαν αυτομάτως:

Τι συμβαίνει με τον ελεύθερο χρόνο τους και πού τον αξιοποιούν (αν διαθέτουν καθόλου;) Ποιες είναι οι σχέσεις τους με τους δασκάλους/καθηγητές τους και με το σχολείο τους;  
(Οι ερωτήσεις είναι ρητορικές...Τις απαντήσεις τις ξέρουμε όλοι όσοι βιώνουμε τη δική μας, την ελληνική σχολική πραγματικότητα, είτε ως γονείς, είτε ώς καθηγητές, πολύ δε περισσότερο οι ίδιοι οι μαθητές...)

Αναζητώντας όμως περισσότερα για το εκεί εκπαιδευτικό σύστημα, βρήκα μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη μιας Ελληνίδας εκπαιδευτικού, κατοίκου Νορβηγίας (https://indexanthi.gr/articles/11337-norvigia-ekpaideutikos.html). Σταχυολογώ μερικά αποσπάσματα:

«Το ασύγκριτο όπλο του νορβηγικού εκπαιδευτικού συστήματος είναι η ολοκληρωτική προσήλωση στην ανάπτυξη του παιδιού. Δεν τους ενδιαφέρει μόνο να βγάζουν έξυπνους και ικανούς μαθητές, αλλά πρωτίστως ευτυχισμένους ανθρώπους χωρίς ψυχολογικά προβλήματα που θα τους ταλαιπωρούν αργότερα για μια ζωή. Η εκπαίδευση είναι ανθρωποκεντρική και όχι γνωσιοκεντρική. Οι γνώσεις έπονται. Προηγείται ο άνθρωπος. Και όλο αυτό αποδίδει και θα συνεχίσει να αποδίδει. Δεν βλέπεις δυστυχισμένους μαθητές και αυτό είναι κατόρθωμα.

[...]Το δημόσιο σχολείο είναι ένα «διαμάντι». Οι εκπαιδευτικοί απολαμβάνουν υψηλούς μισθούς και κοινωνική προστασία, γιατί είναι κοινά αποδεκτός και αναγνωρισμένος ο σημαντικός ρόλος τους στην κοινωνία…

[...]Δεν υπάρχουν φροντιστήρια εδώ. Αν ένας μαθητής αντιμετωπίζει προβλήματα, τότε οι δάσκαλοι καλούν ειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό το οποίο θα ασχοληθεί με τις γνωσιακές δυσκολίες του μαθητή. Και αυτό εντός των δημόσιων δομών παιδείας χωρίς καμία επιβάρυνση για τους γονείς. Αν ξεκινήσεις να μιλάς για τα καλά του εκπαιδευτικού συστήματος εδώ, δεν θα μπορείς να σταματήσεις: Το σχολείο είναι επιφορτισμένο με ολόκληρη σειρά αθλημάτων για τα παιδιά, όπως το σκι! Τα μαθαίνουν μέχρι και μουσική. Όλα τα σχολεία έχουν τη φιλαρμονική τους. Φυσικά και υπάρχουν και τα ιδιωτικά σχολεία. Τα δημόσια όμως δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα. Στα δημόσια θα δεις φτωχά και πλούσια παιδιά να συνυπάρχουν αρμονικά. Οι γονείς από την πλευρά τους είναι πολύ ευχαριστημένοι από την ποιότητα της εκπαίδευσης που λαμβάνουν τα παιδιά τους. Και πώς να μην είναι, όταν μαθαίνουν τουλάχιστον δύο ξένες γλώσσες. Όταν τελειώνεις το λύκειο εδώ, είσαι ένα βήμα πριν το Proficiency. Στην Ελλάδα πρέπει να δώσεις ένα «σκασμό» λεφτά σε φροντιστήρια για να πάρεις αυτό το πτυχίο. Στη Νορβηγία τα μαθαίνεις στο σχολείο χωρίς να δώσεις «φράγκο» έξω.

[...]Πού να δείτε και τις και τις σχέσεις εκπαιδευτικών και γονιών. Εξαιρετικές. Το Α και το Ω είναι η εμπιστοσύνη μεταξύ τους. Γίνονται διαρκώς meetings. Ενημερώνουν τους γονείς για την πρόοδο των παιδιών τους. Τους λένε πού πρέπει να δώσουν βάση, πώς θα καλύψουν τα κενά τους. Είναι αδιανόητο ένας εκπαιδευτικός στη Νορβηγία να μιλήσει υποτιμητικά για ένα μαθητή. Εδώ προσπαθούν να βρουν λύσεις στα προβλήματα που ανακύπτουν. Ενδιαφέρονται για την ευτυχία των μαθητών, για την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. Θέλουν τα παιδιά να είναι κοινωνικά, όχι απομονωμένα. Να έχουν φίλους. Υπάρχει η εξής φιλοσοφία: Αν ένα παιδί δεν είναι καλά μέσα του, αν αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα, δεν μπορεί να αποδώσει ως μαθητής και ως άνθρωπος. Επικεντρώνονται στην ψυχή των μαθητών. Τους αντιμετωπίζουν ισάξια και ισότιμα.»

                                            Έτσι, για να μην τα λέω μόνη μου...

 *Σημείωση, προς αποφυγή παρεξηγήσεων: Δεν έχω κάποια ιδιαίτερη σχέση με τα εκπαιδευτικά συστήματα των σκανδιναυϊκών χωρών. Αλλά δεν μπορώ να αγνοήσω ένα τόσο θερμό και ενθαρρυντικό μήνυμα από μία θεωρούμενη «ψυχρή» χώρα και κουλτούρα... Άλλωστε, το καλό, από όπου κι αν προέρχεται, είναι καλό και θαυμαστό και άξιο μίμησης... Δεν θα μπορούσαμε να αντικαταστήσουμε τη λέξη «νορβηγικό» με τη λέξη «ελληνικό» (;)...