Μου τράβηξε την προσοχή ως μία από τις ελάχιστες πια θετικές ειδήσεις που συναντάμε στα «Μέσα», κι αφορούσε μια ασυνήθιστη διαδήλωση που έγινε στην Κοπεγχάγη με
στόχο οι «διαδηλωτές» να ευχαριστήσουν την Κυβέρνηση για έναν
νόμο που πέρασε. Μια διαδήλωση στην οποία υπήρχαν πανό με την λέξη ΤΑΚ
(Ευχαριστώ)! Μια διαδήλωση που διήρκεσε 20 λεπτά, και κατά την οποία τα 600 παιδιά
που συγκεντρώθηκαν από όλη τη Δανία σχημάτισαν μια χορωδία και είπαν 3 τραγούδια -ένα εκ
των οποίων και το συμβολικό «Here Comes The Sun» των Beatles. Αξίζει να
σημειωθεί ότι η πρώτη πρόβα για να τραγουδήσουν όλα τα παιδιά μαζί, έγινε μόλις
3 ώρες νωρίτερα στον μητροπολιτικό ναό, που τους παραχωρήθηκε γι αυτό τον
σκοπό (!)…
Ο
λόγος λοιπόν που έγινε η ιδιότυπη αυτή διαδήλωση, ήταν για να ευχαριστήσουν τους
Βουλευτές (!) -αρκετοί απ’ τους οποίους βγήκαν στα παράθυρα του κτιρίου της
Βουλής- γιατί άλλαξαν έναν νόμο!...
Το
αίτημα είχε υποβληθεί από γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς των εναλλακτικών
σχολείων (Steiner Waldorf Schools), που ζητούσαν το απολυτήριο των παιδιών που
αποφοιτούν απ’ αυτά να είναι ισότιμο με αυτό του κλασικού σχολείου και των
εισαγωγικών εξετάσεων (των αντίστοιχων με τις δικές μας Πανελλαδικές).
Η
Κυβέρνηση της Δανίας έκανε δεκτό το αίτημα και άλλαξε τον σχετικό νόμο (χρειάστηκαν
βέβαια 10 χρόνια μεγάλης προσπάθειας από μερικούς ανθρώπους που είχαν τεράστια
θέληση, πίστη και όραμα…)
Εντυπωσιασμένη
από την είδηση και σκεπτόμενη πόσο αδιανόητο θα ήταν κάτι τέτοιο στη χώρα μας, υπέθεσα
ότι αυτά τα παιδιά πρέπει να έχουν πραγματική παιδεία!
Ερεύνησα
λοιπόν, και βρήκα ότι τα Steiner Waldorf Schools (που λειτουργούν σε όλο τον
κόσμο εδώ και αρκετές δεκαετίες), έχουν μια προσέγγιση εντελώς διαφορετική από
ό, τι έχουμε -οι περισσότεροι- ακούσει ή δει μέχρι σήμερα.
Πρόκειται
για μια ολιστική παιδεία -και όχι απλή πληροφοριακή εκπαίδευση- που αλλάζει όλο
το πλαίσιο αναφοράς, που ξεφεύγει εντελώς από την στεγνή, καταναγκαστική
παιδεία και πρωτοπορεί!
Τα
σχολεία Waldorf, πιστά στην παιδαγωγική μέθοδο του φιλοσόφου και αρχιτέκτονα Rudolf
Steiner (που έζησε στις αρχές του προηγούμενου αιώνα), έχουν ιδιαίτερη
αρχιτεκτονική, δείχνουν σεβασμό στην ψυχολογική ιδιομορφία κάθε ηλικίας, έμφαση
στην τέχνη και την δημιουργικότητα, αρνούνται την ιεραρχία και τις διακρίσεις, καθώς
και τις εξετάσεις (!)…
Ωθούν
τη συμμετοχή των παιδιών σε κοινωνικές εκδηλώσεις και γιορτές, σε
περιβαλλοντικές δράσεις, σε χρήσιμες εργασίες και διασκέδαση στη φύση, σε
γεωργικές εργασίες, σε φιλία με τα ζώα, και άλλες τέτοιες «παραδοξότητες» για
τα δικά μας μέτρα και σταθμά… Οι δε γονείς δεν «παρκάρουν» τα παιδιά τους στα
σχολεία αλλά συμμετέχουν στην διαδικασία μάθησης και στην ομαδική εργασία της
κοινότητας.
Ο
στόχος του δασκάλου στα Steiner, είναι να καθοδηγήσει τους μαθητές του και να
τους βοηθήσει να ανακαλύψουν ο καθένας τα ιδιαίτερα και ξεχωριστά του χαρίσματα…
Και, αφού δεν πιστεύουν στους βαθμούς, δεν υπάρχει και βαθμολογία!.. (Άλλωστε, όλο και περισσότερα Πανεπιστήμια στη
Δανία και αλλού, αναζητούν πλέον υποψηφίους φοιτητές που να είναι ξεχωριστοί,
να έχουν ενδιαφέρουσα προσωπικότητα, δεξιότητες σχετικές με αυτό που θέλουν να
σπουδάσουν και να είναι κοινωνικά ώριμοι νέοι. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν
εξασφαλίζεται με έναν απλό βαθμό, όσο υψηλός και να είναι αυτός.)
Και,
βέβαια, οι μαθητές αγαπούν αυτό το σχολείο, αναπτύσσουν στενή σχέση μεταξύ τους
και με τους δασκάλους τους, και γίνονται άνθρωποι πιο υγιείς, ψυχή τε και σώματι....
Σήμερα υπάρχουν πάνω από 1.000 σχολεία Waldorf σε 60 χώρες, και η σύγκριση
με το δικό μας απαρχαιωμένο εκπαιδευτικό σύστημα είναι «η νύχτα με τη
μέρα», στην κυριολεξία...
Υπάρχουν λοιπόν σχολεία
όπου το μάθημα δεν βασίζεται στα σχολικά εγχειρίδια, όπου οι μαθητές δεν
παρακολουθούν σιωπηλοί τον εκπαιδευτικό να λύνει στον πίνακα ασκήσεις, όπου η
μουσική, ο χορός και η τέχνη αποτελούν απαραίτητα στοιχεία του μαθήματος!
Υπάρχουν σχολεία όπου
δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην ελεύθερη έκφραση μέσα από τις τέχνες, τη δημιουργικότητα
και την ενασχόληση με περιβαλλοντικές δράσεις, βάζοντας στην άκρη το σύστημα
των ανταγωνιστικών διαγωνισμάτων και της βαθμολόγησης!
Δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι πρόκειται για το τέλειο, που άλλωστε
δεν υπάρχει στα ανθρώπινα πράγματα… Δεν λέω ότι δεν θα υπάρχουν κι εδώ τρωτά
σημεία ή αδυναμίες. Ούτε στα καλύτερα
όνειρά μου όμως, δεν μπορούσα να φανταστώ αυτά που διάβασα και είδα στο
https://tvxs.gr/news/paideia/ti-einai-ta-eleythera-sxoleia-waldorf!
Αναρωτήθηκα, αν θα
μπορούσε να στέκει ένα τέτοιο σχολείο σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου,
εκτός από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Είχα δει ιδίοις όμμασι –όταν πριν από
λίγα χρόνια είχα επισκεφτεί την Κοπεγχάγη-, αυτό που πολλές έρευνες μαρτυρούν:
οι μαθητές στη Δανία είναι από τα πιο χαρούμενα παιδιά του κόσμου. Η αντίληψη
για την ανάπτυξη των ικανοτήτων και της προσωπικότητας του ατόμου έχει
διαποτίσει όλο το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας…
Θα μπορούσε άραγε να εφαρμοστεί
ένα ανάλογο εκπαιδευτικό σύστημα (ή κάποια στοιχεία αυτού) και στην Ελλάδα, με
δεδομένο το ελληνικό ταμπεραμέντο; Απ’ ό, τι διάβασα όμως, τέτοια σχολεία
υπάρχουν παντού σε όλον τον κόσμο και προσαρμόζονται με τις τοπικές
ιδιαιτερότητες. Κανένα ελεύθερο σχολείο Waldorf, δεν είναι ίδιο με κάποιο άλλο.
Το κάθε ένα έχει τον χαρακτήρα του την αισθητική του, το ύφος του γενικότερα.
Ο τίτλος τους
«ελεύθερα σχολεία» δεν είναι καθόλου τυχαίος, αλλά προκύπτει από τον γενικό
εκπαιδευτικό στόχο να δημιουργήσουν ελεύθερους ανθρώπους, χρήσιμους για την
κοινωνία και τον εαυτό τους.
Αυτό δεν ήταν άλλωστε και το αρχαίο
ελληνικό ιδεώδες;
